รีวิว Anomalisa: ลิซ่า ผู้แปลกต่าง

Anomalisa เป็นหนังแอนิเมชันเรท R เรื่องแรกที่ได้เข้าชิงออสการ์หรือ Academy Award สาขา Best Animated Feature และลูกโลกทองคำ หรือ Golden Globe Award สาขา Best Animated Feature Film

เรื่องย่อ Anomalisa

นักเขียนหนังสือ “How May I Help You Help Them?” อันโด่งดัง Michael Stone (David Thewlis หรือ Prof. Lupin จาก Harry Potter) เดินทางจาก LA มาบรรยายที่งานแห่งหนึ่งใน Cincinnati, Ohio

เขาพักที่โรงแรม Fregoli Hotel เป็นเวลา 1 คืน และได้เจอและตกหลุมรักกับ Lisa (Jennifer Jason Leigh จาก The Hateful Eight) พนง. call center ที่เดินทางมาร่วมฟังการบรรยายของเขา ทั้งที่เขาก็มีครอบครัวแล้ว

Read More: https://en.wikipedia.org/wiki/Fregoli_delusion

รีวิว วิเคราะห์ วิจารณ์ Anomalisa

จริงๆ Anomalisa ไม่ได้ทุนสร้างสูง เป็นแอนิเมชั่นแบบ stop-motion ตัวการ์ตูนหรือตัวละครในเรื่องเป็นหุ่นแบบ 3D printer หมดเลย แล้วคนพากย์ก็มีแค่ 3 คนถ้วน ไม่ขาดไม่เกิน ได้แก่ David Thewlis พากย์เสียง Michael Stone ซึ่งเป็นตัวละครนำชาย และ Jennifer Jason Leigh พากย์เสียง Lisa ซึ่งเป็นตัวละครนำหญิง ส่วนตัวประกอบอื่นๆ ทุกตัวทุกเพศพากย์โดย Tom Noonan

จริงๆ แล้ว การใช้คนพากย์แค่ 3 คนไม่ใช่เพราะจุดประสงค์เรื่องการประหยัดงบอะไรนะ หากแต่ช่วยสื่อให้ให้เห็นว่า Michael Stone เขารู้สึกยังไงต่อคนรอบตัวเขา เขารู้สึกว่าคนอื่นๆ ก็เหมือนกันหมด อะไรๆ ก็น่าเบื่อ แล้วพอเขาเจอ Lisa เขารู้สึกว่าผู้หญิงคนนี้ไม่เหมือนคนอื่น เสียงของเธอเหมือนเป็นเสียงจากสวรรค์

Anomalisa จึงเกิดจากการประสมคำระหว่างชื่อของ Lisa + Anomaly แปลว่า ลิซ่าผู้แปลกต่าง (ถ้ายังงงๆ ให้นึกถึงคำว่า Abnormality อะ น่าจะอ๋อกัน) และใช้เป็นธีมของเรื่อง เกี่ยวกับความเหมือน ความซ้ำ หรือความแตกต่างกันของชีวิตมนุษย์ จนไปถึง “What is it to be human?” หรือ “What is it to be alive?” 

อย่างไรก็ดี หนังก็เล่นประเด็นเรื่องภาษาหลายจุดด้วยเช่นกัน เช่น ณ ที่นี้ ถึงแม้ว่า Anomalisa จะมีความหมายในภาษาอังฤษตามที่กล่าวมาข้างต้น ในภาษาอื่นๆ Anomalisa ก็จะมีอีกความหมายที่แตกต่างกันออกไป สะท้อนให้เห็นว่าคำคำหนึ่งหรือคนคนหนึ่งทุกคนล้วนมีมากกว่าหนึ่งมิติ มีมากกว่าหนึ่งด้าน

ซึ่งเราต้องค่อยๆ เรียนรู้และเข้าใจกัน ศึกษาคนให้เหมือนกับเวลาที่เราแปลศัพท์ไหนไม่ออก…เราก็เปิดดิคชันนารี… อย่างที่ Lisa ผู้ถ่อมตัวชอบทำ

Michael Stone มีนิสัยตรงข้ามกับ Lisa และเขาก็ป่วยทางจิต ทั้งมีความหลงตัวเอง หรือชอบเอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง (จริงๆ ก็เช่นเดียวกับคนส่วนใหญ่ในสังคม) เช่น คิดว่าทุกคนต้องชอบเขา เขาชินแต่กับการมีคนเข้าหา แต่ก็ไม่เคยคิดจะปรับตัวหรือยอมรับในตัวตนของคนอื่น มิหนำซ้ำเขามองคนอื่นเป็นคนธรรมดาหรือด้อยกว่าเขา เขาจึงดูไม่ค่อยเฟรนด์ลี่เท่าไหร่นักในการปฏิสัมพันธ์หรือเข้าสังคมกับผู้อื่น

แต่มันก็แปลกที่คนอย่างเขากลับทำมาหากินร่ำรวยจากการเขียนหนังสือและเที่ยวบรรยายสอนให้คนอื่นพูดจาดี มี service mind – เออ… ย้อนแย้งสุดๆ – หุ่นตัวละครในเรื่องนี้จึงเหมือนใส่ “หน้ากาก” กันตลอดเวลายังไงล่ะ

ในทุกๆ อาชีพ การให้บริการและการสื่อสารเป็นสิ่งสำคัญ เราจะเห็นจากในหนังว่าตัวละครแทบทุกตัวล้วนแต่ประกอบอาชีพบริการ (Service) กันทั้งนั้น ตั้งแต่คนขับแท็กซี่ พนักงานต้อนรับ เด็กขนกระเป๋า จนถึง Lisa ที่ทำงานเป็น Call Center ซึ่งคนเหล่านี้มักชอบชวนลูกค้าคุยเจ๊าะแจ๊ะ แต่ก็พูดจาดี และพยายาม please ลูกค้าทุกลมหายใจ ซึ่งบ้างแค่อาจถามตามมารยาทหรือตามหน้าที่ เหมือนการใส่ “หน้ากาก” อีกนั่นแหละ

แล้วการบริการมันไปด้วยกันกับความพึงพอใจ (Satisfaction) ซึ่งแน่นอนว่า หลายคนไม่รู้ว่าความพอดีของมันอยู่ตรงไหน ความพอใจของแต่ละคนดูยากจะมีจุดที่สิ้นสุด ทั้งนี้ก็รวมไปถึงความพึงพอใจในเรื่องทั่วไปอื่นๆ ด้วย เช่น ความพึงพอใจในคู่ครองของตัวเอง เป็นต้น

นอกจากนี้ การสื่อสาร (Communication) ก็สำคัญในทุกๆ ความสัมพันธ์ ปัญหาหลายปัญหาเกิดจากการไม่คุยกัน และในขณะเดียวกันปัญหาหลายปัญหาก็เกิดจากการคุยกัน เช่น ในกรณี Lost in Translation ของคนที่มีพื้นหลังทางภาษา วัฒนธรรม หรือฐานะทางสังคมแตกต่างกัน ซึ่งแสดงให้เห็นว่า การเรียนรู้ถึงความแตกต่างของกันและกันเป็นพื้นฐานสำคัญของความเข้าใจซึ่งกันและกัน

ความสัมพันธ์หนึ่งคืนของ Michael กับ Lisa นั้นน่าสนใจ บทสนทนาของทั้งสองไม่มีอะไรมาก นอกจากเล่าถึงปมหรือเรื่องราวในอดีตของกันและกัน ก่อนจะเริ่มมีเซ็กส์กันแบบ Long Take แต่ทุกๆ ขั้นตอนของพวกเขาจะมีคำว่า “ยังไงก็ได้”, “ไม่เป็นไร”, และ “ขอโทษ” ซ่อนอยู่ ทั้งนี้เพราะพวกเขาพยายามทำให้อีกฝ่ายพอใจและประทับใจให้มากที่สุด

แต่มนุษย์ก็คือมนุษย์ แรกๆ อะไรๆ มันก็ดีไปหมดทั้งนั้นแหละ เขาถึงได้บอกว่า first impression นั้นจะสร้างจะเฟคยังไงก็ได้ แต่การรักษาตัวตนที่เราสร้างขึ้นมาให้เป็นอยู่ตลอดไปนั้นไม่ง่าย เพราะสุดท้ายท้ายสุดคนเราก็มักจะกลับไปเป็นเหมือนเดิม ค่อยๆ แสดงตัวตน ทำอะไรตามนิสัยหรือความเคยชิน

ความประทับใจแรกพบหรือการมีเซ็กส์ครั้งแรกอาจจะเกิดจากความเสน่หาหรืออะไรก็ตามแต่ แต่ที่แน่ๆ การที่คนเราจะตัดสินใจอยู่ด้วยกันฉันท์คู่ชีวิต มันต้องมีมากกว่าความรักความเสน่หา แน่นอนว่ามากกว่าการพูดคุยสื่อสาร… และมากกว่าการพยายามทำให้อีกฝ่ายพึงพอใจ….

เพราะสุดท้ายแล้ว การสื่อสารหรือการบริการความพึงพอใจ อาจจะไม่ช่วยอะไรต่อความสัมพันธ์ระยะยาวเลย หากปราศจากซึ่งความเข้าใจ และการพยายามปรับจูนเข้าหากันครึ่งทาง

โดยสรุป Anomalisa เป็นหนังแอนิเมชั่นที่ดีงามระดับมาสเตอร์พีซ เนื้อหาล้ำลึก ละเอียดอ่อน แต่เป็นการ์ตูนที่เหมาะกับผู้ใหญ่ผู้ผ่านโลกผ่านหนาวมาระดับหนึ่ง ฉากเซ็กส์ฉายเปลือยก็โจ๋งครึ่มอล่างฉ่าง (เออ เรท 20+ นี่ควรรวมถึงอายุสติปัญญาด้วยนะ ไม่ใช่แต่อายุตามบัตรประชาชนอย่างเดียว)

คะแนนตามความชอบส่วนตัว 8/10

ฉายแล้ว 25 ก.พ. เฉพาะที่ Paragon Cineplex, SF World, และโรงภาพยนตร์ในเครื่อ Apex เช่น Lido